 |
Στη θέση Μάρμαρα Αίγειρας και στα δυτικά του αρχαιολογικού χώρου της Αίγειρας, κατά τις
δοκιμαστικές τομές για την διάνοιξη της σήραγγας 13 Α Ακράτας αποκαλύφθηκαν τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα ιερού, η έκταση του οποίου ξεπερνά τα δύο στρέμματα.
Το ιερό λόγω
της έντονης κλίσης του χώρου αναπτύσσεται κλιμακωτά σε δύο άνδηρα. Στο ανώτερο, εντοπίστηκε ορθογώνιας κάτοψης κτήριο με σηκό και πρόδομο και με προσανατολισμό Β.-Ν. Πρόκειται για ‘ναΐσκο’, που ίσως είχε λατρευτικό χαρακτήρα ή ήταν θησαυρός.
Στο μέσον του βόρειου στενού τοίχου βρέθηκαν δύο λίθινα βάθρα μαρμάρινων αγαλμάτων παιδικών μορφών, από τις οποίες διατηρήθηκαν μόνο τα πέλματα ως τους αστραγάλους. Οι βάσεις των γλυπτών είναι συγκολλημένες στα βάθρα με μολυβδοχόηση. Ο ναΐσκος απέδωσε μεγάλο αριθμό ευρημάτων όπως πήλινα αγγεία και ειδώλια και πλήθος χάλκινων αντικείμενων (φιάλες, ειδώλια, κοσμήματα, πλακίδιο με ανάγλυφες ανδρικές κεφαλές, εξαρτήματα θύρας, νομίσματα κ.ά.), που χρονολογούνται κυρίως στον 4ο και 3ο αι. π.Χ. Ανάμεσά τους ιδιαίτερη σημασία έχουν χάλκινος καθρέπτης που διασώζει επιγραφή με το όνομα της θεάς Ειλειθυίας και μεταλλικό αντικείμενο, πιθανώς κλειδί, που φέρει επιγραφή με το όνομα της Δήμητρας. Συνεπώς πρόκειται για ιερό της Δήμητρας, πιθανώς και της Κόρης, στο οποίο, ωστόσο, λατρευόταν και η Ειλειθυία, θεά του τοκετού, η οποία, σύμφωνα με τον Παυσανία, λατρευόταν και στο Αίγιο, στη Βούρα και στην Πελλήνη.
Στο μέσον του βόρειου στενού τοίχου βρέθηκαν δύο λίθινα βάθρα μαρμάρινων αγαλμάτων παιδικών μορφών, από τις οποίες διατηρήθηκαν μόνο τα πέλματα ως τους αστραγάλους. Οι βάσεις των γλυπτών είναι συγκολλημένες στα βάθρα με μολυβδοχόηση. Ο ναΐσκος απέδωσε μεγάλο αριθμό ευρημάτων όπως πήλινα αγγεία και ειδώλια και πλήθος χάλκινων αντικείμενων (φιάλες, ειδώλια, κοσμήματα, πλακίδιο με ανάγλυφες ανδρικές κεφαλές, εξαρτήματα θύρας, νομίσματα κ.ά.), που χρονολογούνται κυρίως στον 4ο και 3ο αι. π.Χ. Ανάμεσά τους ιδιαίτερη σημασία έχουν χάλκινος καθρέπτης που διασώζει επιγραφή με το όνομα της θεάς Ειλειθυίας και μεταλλικό αντικείμενο, πιθανώς κλειδί, που φέρει επιγραφή με το όνομα της Δήμητρας. Συνεπώς πρόκειται για ιερό της Δήμητρας, πιθανώς και της Κόρης, στο οποίο, ωστόσο, λατρευόταν και η Ειλειθυία, θεά του τοκετού, η οποία, σύμφωνα με τον Παυσανία, λατρευόταν και στο Αίγιο, στη Βούρα και στην Πελλήνη.
Στο ίδιο
άνδηρο και στο νοτιοδυτικό άκρο του ιερού ανασκάφηκε εκτεταμένη τελετουργική πυρά, στο κέντρο της οποίας έχει διαμορφωθεί τετράπλευρο ακανόνιστο έξαρμα στο βραχώδες έδαφος, αποτελώντας πιθανώς βωμό τέφρας. Από την πυρά προήλθαν πολλά θραυσμένα οστά ζώων και γυναικεία ειδώλια, κοσμήματα, κυρίως ασημένια και
θραυσμένα αγγεία που χρονολογούνται από την Αρχαϊκή έως την πρώιμη Ελληνιστική
εποχή.
Στο κατώτερο άνδηρο
ανασκάφηκαν μικρών διαστάσεων κτίσματα με αμελή σε γενικές γραμμές δόμηση και
με κάτοψη ορθογώνια ή τραπεζιόσχημη. Σε ορισμένα βρέθηκαν εσωτερικά κτιστά
θρανία, ίσως τα πόδια κλινών. Τα κτίσματα αυτά ήταν βοηθητικοί χώροι του ιερού
που θα χρησιμοποιούνταν για την πραγματοποίηση κοινών τελετουργικών γευμάτων.
Η ανασκαφή του
ιερού έφερε στο φως μεγάλο αριθμό πήλινων ειδωλίων, γυναικείων κυρίως μορφών,
που χρονολογούνται από τα τέλη του 7ου έως τον 5ο αι.
π.Χ. Στα χάλκινα ειδώλια περιλαμβάνονται δύο ειδώλια φτερωτών ανδρικών μορφών,
ειδώλια βοοειδών, ελαφιού και πετεινού. Βρέθηκαν επίσης πολλά χάλκινα και
ασημένια κοσμήματα, όπως περίτεχνο βραχιόλι, ενώτια, περόνες, πόρπες και πολλά
δακτυλίδια.
Το ιερό στα Μάρμαρα, πιθανώς βρισκόταν στη χώρα των Αιγών, πόλης της Αχαΐας, της οποίας η επικράτεια πρέπει να εκτεινόταν δυτικά του σημερινού ποταμού Κριού. Η θέση του κατοικείται από το β΄ μισό του 8ου αι. π.Χ. ενώ η άσκηση λατρείας φαίνεται ότι ξεκινά τον 7οαι. π.Χ. Τα κτιριακά κατάλοιπα χρονολογούνται στον 5ο και 4ο αι. π.Χ. ενώ φαίνεται πως κάθε δραστηριότητα παύει στον 3ο αι. π.Χ.
